Kimyasal Tepkimeler ve Denklemler

Kimyasal Tepkimeler ve Denklemler konusu hesaplamalar konusu için temel oluşturacaktır.

Kimyasal Tepkimeler ve Denklemler

• Doğadaki birçok olay kimyasal değişimler sonucu gerçekleşir. Doğada durmaksızın gerçekleşen kimyasal tepkimelere;
  • Demirin paslanması,
  • meyvelerin çürüyüp kararması,
  • yaprakların sararması
    örnek olarak verilebilir.
• Kimyasal tepkime bir veya daha fazla maddenin yeni maddelere dönüşmesidir. Kimyasal tepkimeler kimyasal denklemlerle ifade edilir.

Kimyasal Tepkime Denklemleri Nasıl Yazılır?

• CH4 (metan) gazının O2 ile tepkimesinden CO2 ve H2O oluşur. Tepkime aşağıdaki denklemle gösterilir.
  CH4 + O2  —>  CO2  +  H2O   (Denk mi?)
• Tepkimedeki ‘+’ işareti CH4 ve O2’in tepkimeye girdiğini, ok işaretinin (—>) yönü tepkimenin soldan sağa doğru gerçekleştiğini ve ürün oluştuğunu gösterir.

• Kütlenin Korunumu Kanunu’na göre aynı tür atom sayıları ok işaretinin her iki tarafında eşit olmalıdır.
  CH4 + 2O2 —> CO2 + 2H2O  (Denkleştirilmiş!)
  1 mol metan, 2 mol oksijen ile tepkimeye girerek
  1 mol karbon dioksit ve 2 mol su oluşturur.
• Kimyasal olayların ya da değişimlerin denklemlerle ifade edilmesine kimyasal denklemler denir.
• Kimyasal değişimlerde bir ya da daha fazla madde etkileşerek yeni madde ya da maddeler oluşturduğu için kimyasal denklemlere kimyasal tepkime denklemleri de denir.
• Kimyasal tepkime denklemlerinde tepkimeye giren maddelere “girenler” ya da “reaktanlar”, oluşan maddelere de “ürünler” ya da “çıkanlar” denir.
• Tepkime denklemindeki “+” işareti tepkimeye birden fazla maddenin katılacağı ya da birden fazla ürün oluştuğu durumda kullanılır. “—>” işareti ise değişimi ifade eder ve “oluşturur” anlamına gelir.
• Formüllerin ve sembollerin yanında (k), (s) ve (g) şeklinde yay ayraç içinde verilen k, s ve g harfleri sırasıyla katı, sıvı ve gaz olarak maddelerin hâllerini belirtir. Sulu çözeltiler için “(suda)” ya da “(aq)” kullanılır.

NOT: Tepkime oku üzerine ısı, sıcaklık, basınç, katalizör gibi terimler yazılabilir.

• Kimyasal bir tepkimenin gerçekleştiği;
  • renk değişimi,
  • gaz çıkışı
  • iletkenlik değişimi,
  • ısı değişimi,
  • pH değişimi
  • çökelti oluşumu,
    gibi gözlenebilen, ölçülebilen değişikliklerle belirlenebileceğini unutmayın!

Kimyasal tepkimelerde değişebilen özellikler:

• Mol sayısı
• Molekül sayısı
• Tanecik sayısı
• Madde sayısı ve çeşidi
• Taneciğin elektron sayısı
• Hacim ve basınç (gazlar için)
• Maddenin fiziksel hâli
• Renk, koku, tat, iletkenlik vb.

Kimyasal tepkimelerde korunan özellikler:

• Atom sayısı ve türü
• Toplam kütle
• Toplam proton sayısı
• Toplam nötron sayısı
• Toplam elektron sayısı
• Çekirdek yükü
• Toplam yük
• Çekirdeğin yapısı
• Toplam enerji

Kimyasal tepkimelerde hesaplamalar konusu için bu bağlantıyı kullanabilirsiniz.