Lewis Elektron Nokta Yapısı Nasıl Bulunur?

Lewis Elektron Nokta Yapısı Nasıl Bulunur: Bir elementin atomunun temel halde son yörüngesindeki elektron sayısı değerlik elektron sayısı(des)dır. Biz buna kısaca des diyeceğiz. Değerlik elektron sayısı(des) aynı zamanda bir elementin periyodik tablodaki yerini göstermede de kullanıldığını hatırlayalım. Yine değerlik elektron sayısı bir o elementin kaç bağ yapacağı hakkında da bize bilgi verecektir.

Bir atomun sembolünün etrafında değerlik elektronlarının gösterilmesine lewis elektron nokta yapısı denir. Örneğin hidrojen atomunun des=1’dir ve “H•” şeklinde gösterilir.

• Atomun etrafında bağ yapmayan tek noktaya ortaklanmamış elektron denir.
• Atomun etrafında bağ yapmayan ikili noktalara ortaklanmamış elektron çifti denir.
• Moleküldeki iki atomun elektronlarından uç uca gelerek kovalent bağ yapımına katılan noktalara ortaklanmış elektron çifti veya bağlayıcı elektron çifti denir.

Bu üç ifadede noktadan kastın elektron olduğunu unutmayalım!

Örneğin; CO2 molekülünü inceleyelim:

Ortaklanmamış elektron çifti sayısı (omeç) = 4’tür.

Ortaklanmış elektron çifti sayısı (oeç) = 4’tür.

Lewis formülleri yazılırken dikkat edilecek kurallar nelerdir?

1. Moleküldeki atomlara ait toplam değerlik elektron sayısı hesaplanır. (X)
2. Oktet veya dublet sağlaması için gerekli olan elektron sayıları toplanır. (Y)
3. Bağ sayısı = (Y-X)/2’dir.

Örneğin O2 için her bir oksijenin des=6’dır. O zaman

(X)topam des=6+6=12.

(Y)Oktet için =8+8=16.

Formülü uygularsak;

Bağ sayısı=(Y-X)/2

=(16-12)/2

=4/2

=2 olarak hesaplanabilir.

Fakat buna gerek yoktur.

Her bir atomun lewis elektron nokta yapısı çizildiğinde zaten kaç bağ yapabileceği görülmektedir. Noktaları yerleştirdiğimizde tek kalan elektron sayısı kadar bağ yapabileceğini anlarız. Buna göre yapılacak yapılacak eşleştirmeyle bağ sayısı ve lewis formülü ortaya çıkar.

Verilen molekülde en fazla tek nokta bulunduran yani en fazla bağ yapabilecek olan atoma merkez atom denir.

(Hibritleşme konusuna bağlantıdan göz atabilirsiniz.)